có thể thấy giá bất động sản ở một số thành phố cụ thể là Hồng Kông, Úc, Luân Đôn, Canada và Mỹ cứ tăng giá mãi đến nỗi người địa phương không còn đủ tiền mua ở thành phố quê nhà
cũng có thể thấy là những nơi ấy nhiều cư dân Trung Quốc giàu có
Rửa tiền
tiền bẩn thường liên quan đến gian lận, buôn người hoặc tiền buôn ma tuý
báo cáo năm 2008 bởi ngân hàng nhân dân Trung Quốc cho thấy 44% tiền bẩn ở Trung Quốc là từ 2 nguồn: gian lận quản lý và gian lận tài chính
chính phủ Trung Quốc báo cáo rằng nguồn quỹ bẩn bị rửa bên ngoài Trung Quốc là gắn với những nhân vật chính trị [PEP - politically exposed person] căn bản là chính khách hoặc chức sắc cấp cao được tin tưởng giao phó nguồn lực nhà nước hoặc nguồn lực tư nhân, đã chuyển những tài sản ấy khỏi Trung Quốc để tư lợi
ví dụ phó thị trưởng Quảng Châu nhận 30 triệu đôla hối lộ và đã chi ra mua bất động sản New York thông qua những công ty ma [shell company] chỉ bị phát hiện khi cố đuổi người thuê nhà đi để lấy lại bất động sản
một giám đốc cấp cao cho một công ty bia Trung Quốc đã đi Mỹ sau khi biển thủ hàng triệu đôla, một phần tiền để mua căn hộ [condo] giá 2 triệu đôla ở Miami
phương cách của những PEP là trước tiên đưa con cái và gia đình đi khỏi Trung Quốc, thường là trường đại học, giáo dục... ý tưởng được gọi tên là một chức sắc trần trụi
ví dụ Liu Changming chủ tịch khu vực của ngân hàng liên lạc Trung Quốc là ngân hàng lớn thứ 5 đại lục
hai doanh nhân đã gian lận vay tổng cộng 9 tỷ nhân dân tệ tương đương 1.4 tỷ đôla từ chi nhánh Quảng Đông của BOCOM cho một công ty ma với báo cáo tài chính giả mạo
bấy giờ Liu Changming chỉ thị 2 thuộc cấp thực hiện khoản vay, bị bộ trưởng tài chính để ý, những sếp BOCOM khác điều tra, nên đã bỏ trốn khỏi Trung Quốc năm 2007
Liu Changming đã đưa vợ và 2 con đi Mỹ năm 1998 sống thoải mái, sở hữu danh mục bất động sản trị giá hơn 10 triệu đôla - nguồn tiền không rõ từ đâu, theo thời báo New York đưa tin
năm 2018 hai con về Trung Quốc thăm ông bà ốm và đã bị chức sắc Trung Quốc bắt giữ để thuyết phục Liu Changming trở về tự thú - đấy là năm 2018 và đến nay chưa thấy tin tức gì nữa
Đích đến
gian lận và tội phạm doanh nghiệp muốn đi khỏi Trung Quốc sẽ tìm quốc gia không ký hiệp ước dẫn độ [hiệp định tương trợ tư pháp]
địa điểm thường thấy là Canada, Úc, Anh và Mỹ
Trung Quốc là khách sộp mua bất động sản Mỹ nhiều nhất, cụ thể ở California, New York và Michigan, thường mua ở những thành phố San Francisco, New York và Luân Đôn
bất động sản là lựa chọn lý tưởng cho rửa tiền Trung Quốc vì giao dịch mảng ấy cần nhiều tiền và đồng thời lại cực kỳ 'thân mật' [không chính thức - informal]
thị trường bất động sản ở Mỹ, Anh và phương tây khác đều rất phi tập trung và thiếu những chức năng chống rửa tiền như ngưỡng tường báo [số tiền cao đến mức nhất định thì phải báo cáo cơ quan chức năng] và những yêu cầu [quy định] để được sở hữu
năm 2016 giá trị mua trung bình bất động sản Mỹ bởi một công dân Trung Quốc là 936000 đôla
nhìn chung, các tranh tra rửa tiền sẽ nhìn vào nhiều yếu tố: liệu người mua có phải công ty ma [shell] có chủ sở hữu cuối cùng bị che dấu khỏi tai mắt công chúng? hay người mua sử dụng những cơ quan uỷ nhiệm [proxy] hoặc đại lý bất động sản không đăng ký để mua? quan trọng nhất, liệu họ có trả trước một cục bằng tiền mặt không?
hồ sơ Panama cho thấy việc mua bất động sản dưới danh nghĩa một công ty vỏ [shell] đã trở thành xu thế toàn cầu
ở Mỹ nửa số giao dịch bất động sản trên 5 triệu đôla năm 2014 là qua công ty vỏ
năm 2015 cơ quan chức năng Anh điều tra 180 triệu bảng Anh giao dịch bất động sản Luân Đôn và phát hiện 75% thực hiện qua công ty vỏ
Hậu quả
vì người mua muốn rửa tiền nên thường sẵn lòng trả cao hơn mức giá thị trường 'hợp lý', tuy nhiên những quỹ tương hỗ cũng mua hàng nghìn nhà từ dân thường, rồi NIMBY đã thổi sinh khí cho người thuê nhà và khách mua tiềm năng ở thung lũng Silicon và thành phố New York
rồi nào thì cần quy hoạch những nơi nhất định làm khu dân cư
rồi thì người Mỹ cần ngừng xây những căn biệt thự mỳ ăn liền [mcmansion] khổng lồ có bãi cỏ rộng
rửa tiền cũng chỉ như củ khoai tây bỏ thêm vào món súp thập cẩm: vì mục tiêu của rửa tiền là tránh bị phát hiện nên tác động lên thị trường sẽ khó đo lường - rất có thể là thiếu ghi nhận
xây dựng: vì người rửa tiền là khách sộp nên thợ xây sẽ tập trung vào xây dựng nhà đắt tiền và phức hợp căn hộ, hơn là nhà ở xã hội
người rửa tiền thường không sống ở những căn nhà họ mua nên sẽ thành phố sẽ mọc lên những toà cao tầng có chủ sở hữu trên giấy tờ nhưng thực tế bỏ hoang, trong khi mọi người khác sống ở căn hộ 3 phòng ngủ với 4 bạn cùng phòng nữa
thoạt nhìn và đánh giá dư luận của những vụ việc này cũng quan trọng không kém: chính khách dễ dàng biến xu thế này thành những vấn đề sắc tộc và quốc tịch - truyền thông cũng nhảy vào
ví dụ Sydney, Úc chỉ 30% người trả lời khảo sát tin rằng đầu tư Trung Quốc vào thị trường bất động sản thành phố là hợp pháp, còn lại không chắc hoặc tin rằng có yếu tố bất hợp pháp: đây là cơ hội lớn để khai thác chính trị
Nỗ lực
các cơ quan tài chính Trung Quốc đã thắt chặt hơn những cách mà tội phạm mang tiền ra nước ngoài: quan hệ được cải thiện và thân thiết hơn giữa các nhà làm luật và người bị quy định đã tăng khả năng giám sát - ngân hàng Trung Quốc nay đã có những phòng chống rửa tiền đủ hiệu quả với mục tiêu cụ thể là ngắm được những giao dịch khả nghi
những quy định chống rửa tiền được ra mắt trong mảng chứng khoán, tiền mã hoá [crypto] và bảo hiểm - nổi tiếng là công cụ mang tiền từ Trung Quốc ra ngoài, đặc biệt là bảo hiểm
năm 2012 các ngân hàng và các tổ chức Trung Quốc đã báo cáo 29 triệu giao dịch đáng nghi nhưng chỉ 5 vụ việc bị kết án và 8 vụ bắt giữ được thực hiện
trong khi cũng thời gian ấy ở Mỹ có 1.5 triệu giao dịch bị báo cáo thì thực hiện 1110 vụ bắt giữ
đây phần vì công việc giấy tờ, những hệ thống chống rửa tiền Trung Quốc hoạt động dựa trên một nền tảng nguyên tắc [rule basis]: ví dụ chỉ điều tra giao dịch lớn hơn 1000 đôla - cho nên chỉ cần biết luật là có thể lách được, và thủ tục lằng nhằng
mặt khác, Mỹ và Anh đã chuyển sang hệ thống đánh giá rủi ro: nhìn vào người thực hiện giao dịch, việc kinh doanh họ đang thực hiện và ngành công nghiệp nào họ đang làm
ở phương tây, các cơ quan luật pháp tài chính đang cố mở rộng giám sát vào mảng bất động sản: tiến trình rất chậm - tuỳ từng bang, quốc gia
bất động sản là thị trường khổng lồ mà các đại lý và tổ chức bán hàng khác đã được nuông chiều và sẽ không chịu chấp nhận quy định phức tạp hơn
quan trọng nữa là các quốc gia phải đối thoại và hợp tác: rửa tiền chỉ xảy ra khi các cơ quan các quốc gia, uỷ ban luật pháp... không liên lạc với nhau
căng thẳng Mỹ-Trung càng làm khó vấn đề: nhưng một nền tảng chung nên được thiết lập - vì người dân các nước sẽ hưởng lợi
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét