trước khi ngồi tù, Bạc Hy Lai làm lãnh đạo Trùng Khánh một trong những đại đô thị lớn nhất thế giới
Chính quyền của Bạc tồn tại từ năm 2007 đến 2012 là một cú giật lùi về thời đại Mao Trạch Đông
Bạc và đàn em vận động hành lang rằng Trùng Khánh sẽ là thành phố kiểu mẫu cho phát triển tương lai của Trung Quốc
Một mặt, hình mẫu Trùng Khánh lấy một số chính sách từng áp dụng từ trước, mặt khác, nó thêm vào một số điều chỉnh riêng theo khẩu vị của dân túy. Đằng sau vỏ bọc đó là một hỗn hợp những nguyên tắc của chủ nghĩa xã hội, chính trị trường phái kinh tế Keynes với chủ tâm bình đẳng và cải cách tự do hóa đất đai
Trùng Khánh là một thành phố khổng lồ, từng trực thuộc tỉnh Tứ Xuyên, năm 1997 được tách riêng ra độc lập thành một khu tự quản trực thuộc trung ương, nâng Trùng Khánh lên ngang tầm với một tỉnh như Quảng Đông hay Hắc Long Giang – chỉ có 4 đại đô thị nhận được đặc quyền này là Bắc Kinh, Thiên Tân và Thượng Hải
Cả 4 đại đô thị có hơn 20 triệu người nhưng Trùng Khánh là lớn và đông dân nhất với 33 triệu dân sống trên một diện tích kích thước ngang Áo hoặc Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất
Khu tự quản Trùng Khánh rộng 82 403 km2 diện tích gấp đôi Đài Loan, phần lớn không phải đất thành thị đã được phát triển đến mức độ của Tokyo mà vẫn là nông thôn và đồng ruộng
Phần lý do khiến đảng nâng tầm Trùng Khánh lên ngang cấp tỉnh do tin rằng vùng nội địa đại lục kinh tế kém phát triển hơn nhiều so với vùng ven biển Quảng Đông
Dân số Trùng Khánh cực kỳ bất bình đẳng với 80% dân số là nông dân rất nghèo, bất cứ bí thư đảng ủy nào muốn nhận chức cũng cần phải tạo ra cải thiện đáng kể để vượt qua thử thách này
Hình mẫu Trùng Khánh
người ủng hộ Bạc đặt tên phong cách lãnh đạo của ông là hình mẫu chính sách Trùng Khánh, vận hành đối nghịch với hình mẫu Quảng Đông tỉnh lớn nhất, lúc đó được cai quản bởi Uông Dương bấy giờ là thành viên ban thường vụ chính quyền đa cực
mục tiêu chính của hình mẫu là thu hẹp khoảng cách thu nhập và tài sản giàu nghèo trong thời đại cải cách kinh tế Trung Quốc
Kinh tế
trọng tâm đầu tiên là rà soát lại mạng lưới đăng ký hộ gia đình đang tồn tại để tách biệt dân cư ở thành thị và nông thôn
hệ thống này trước đó vẫn phân biệt đối xử dân nhập cư từ nông thôn lên thành phố, dân ngoại tỉnh đến ở khu vực họ không có hukou (hộ khẩu?) sẽ không nhận được phúc lợi như bảo hiểm y tế, giáo dục cho con nhỏ…
Hệ thống hukou [hộ khẩu?] là di sản của thời Mao, thậm chí cộng hòa Trung Hoa [Đài Loan] cũng có
Hình mẫu Trùng Khánh sẽ cải cách hukou và cho phép 10 triệu dân ngoại tỉnh có cơ hội gia nhập và nhận những lợi ích mà trước đó chỉ dân thành phố được hưởng
Giaỉ ngân vốn đầu tư công
trọng tâm thứ hai là mở rộng tài chính nhà nước để khuyến khích doanh nghiệp trụ sở Trùng Khánh, to hay nhỏ, đầu tư và xây dựng
Trùng Khánh thúc đẩy những doanh nghiệp nhà nước đó tăng trưởng tài sản và kích thích kinh tế thành phố; kết hợp với tài sản thành phố sẵn có nhờ mở rộng trong 10 năm từ năm 2001 đến 2010, đã tăng từ 20 tỷ usd lên 176 tỷ
Tăng trưởng thực hiện nhờ nhiều mẹo tài chính lươn lẹo và pháp thuật của kế toán, thành phố mua lại một số công ty sở hữu nhà nước hoạt động thiếu hiệu quả - tài sản hạ tầng và công trình công cộng – từ tay ngân hàng quốc gia, những tài sản này được đặt vào một dạng như quỹ tài sản sở hữu thành phố và có thể được đóng gói lại đem đi vay thế chấp
Chương trình doanh nghiệp nhỏ
chính quyền thành phố cũng công bố một chương trình doanh nghiệp nhỏ, trao những khoản vay cho doanh nghiệp nhỏ - cấp thiết do doanh nghiệp nhỏ thường khó vay mượn ngân hàng và ít vốn, mặc dù là chủ thuê làm hầu hết dân số Trung Quốc
Chương trình nhà ở
chương trình cho thuê nhà ở công, có vẻ là một phiên bản quy mô lớn mà Bạc đã thực hiện khi còn là thị trưởng thành phố Đại Liên ở miền bắc, xây dựng đâu đó 40 triệu m2 nhà ở ước tính giá thành 10 tỷ usd
Khu nhà ở công sẽ được chi trả bởi cả nguồn công và tư
Người thu thập thấp sẽ có thể đăng ký ở những nhà này, đó là nông dân, cựu nhân viên doanh nghiệp nhà nước và sinh viên đại học nghèo, tiền thuê nhà tầm 1.5 usd mỗi mét vuông
Trọng tâm thứ ba Trùng Khánh tận dụng nhân công và cơ sở sản xuất rẻ để thu hút đầu tư nước ngoài, Hewlett Packard máy tính HP, BASF, Acer và Asus đều xây dựng nhà máy làm sản phẩm để xuất khẩu
dưới tay Bạc, GDP Trùng Khánh tăng nhanh hơn bình quân quốc gia, một phần nhờ tiền kích thích từ trung ương, một phần nhờ công dân Trùng Khánh nghèo hơn phần còn lại của Trung Quốc do đó nhiều không gian để tăng trưởng
chính phủ đã chi lượng lớn tiền vào những chương trình trên và dẫn đến thâm hụt ngân sách khổng lồ - tiền được tạo thêm bằng những mẹo tài chính kỳ cục: ví dụ đem thế chấp tài sản là hạ tầng và công trình công cộng hoạt động thiếu hiệu quả để đi vay
Marketization – thị trường hóa
Thị trường hóa nền kinh tế không chỉ tạo ra nhiều kẻ thua cuộc và không may, cũng tạo ra một nhóm công chức tham nhũng hợp tác với tội phạm
Nền kinh tế nhập cư thành thị mới này đã phơi trần người dân dễ tổn thương trước lối săn mồi của tội phạm có tổ chức, giống dân nhập cư bất hợp pháp Mỹ sợ hãi không dám tường báo với cảnh sát vì không có giấy tờ
Mở đầu triều lãnh đạo ở Trùng Khánh, Bạc khởi động thúc đẩy chống tham nhũng và chống tội phạm tổ chức khổng lồ, với tân trưởng cảnh sát Vương Lập Quân
Chương trình không chỉ nhắm mạng lưới tội phạm mà còn đặc biệt nhằm sĩ quan đảng ủy địa phương người dung túng những tội phạm này, những người đã hình thành mối quan hệ cộng sinh với tội phạm
Có nhiều tranh cãi về mục tiêu và ý định thực sự của Bạc đằng sau chương trình chống tội phạm này. Nhà nước có quyền giữ tài sản do tòa tịch thu, có vẻ đáng nghi, nhưng mặt khác chương trình dạng này cũng có ở Mỹ, cho thấy nó được các quan chức thành thị ưa thích
Nhìn chung chương trình chống tội phạm được ưa thích và cảm kích bởi quan chức thành phố, lọt vào mắt xanh Tập Cận Bình, ai chẳng muốn thấy thằng giàu bị lôi xuống
Nhưng hình mẫu Trùng Khánh có phần khiến mọi người cảnh giác, đặc biệt những ai đã sống qua cách mạng văn hóa, là chương trình ca nhạc “đỏ” (nhạc chiến tranh cách mạng…)
Bạc muốn khôi phục nhiệt huyết và tinh thần của những năm tháng còn Mao, vang vọng lại thời đại ấy, Bạc tin rằng sẽ giúp đoàn kết nhân dân và dạy họ những giá trị cộng sản truyền thống.
Bạc tái ra mắt những bài hát cách mạng của thời Mao, lên kênh truyền hình, đài phát thành và báo chí phát đi chương trình liên quan đến văn học và tác phẩm nghệ thuật kinh điển của đảng, yêu cầu người dân Trùng Khánh hát theo
Bài học cho đảng
Không đơn giản nói rằng lý tưởng hóa hình mẫu Trùng Khánh là điểm yếu của Bạc, dù sao Bạc cũng đã phải hát hò và đánh bọn giang hồ trong suốt 5 năm lãnh đạo ở một thành phố có kích thước của một quốc gia
Những bài học vụn vỡ để lại cho chính sách công của Trung Quốc hôm nay
Chống tham nhũng
Hình mẫu của Bạc nổi tiếng là được ưa thích mặc dù ông không cần thiết phải ra tranh cử phiếu tín nhiệm
Bạc sử dụng quy luật chính trị người nổi tiếng để khoác lên mình vẻ ngoài là một người của công chúng, và cơ bản vận động để có được một ghế trong ban thường vụ bộ chính trị
Tập Cận Bình cũng không cần thiết phải tranh cử phiếu tín nhiệm nhưng cũng đã là một chính khách thân thiện với truyền thông, tên được nhắc đến trên kênh tin tức quốc gia thường xuyên hơn bất cứ lãnh đạo nào khác kể từ thời Mao Trạch Đông
Tập nhận ra sức mạnh của chính trị người nổi tiếng dù ở một quốc gia độc đảng
Tập đã tổ chức chiến dịch chống tham nhũng khổng lồ của đảng, biết rằng càng nhiều người tin rằng bọn giàu và quyền lực đang hưởng lợi nhờ đau khổ của người nghèo, càng có khả năng là cảm xúc và cay đắng ấy tạo ra náo động xã hội
Nhận ra rằng, giống như chương trình chống tội phạm giúp Bạc Hy Lai được ưa thích và nổi tiếng trên chính trường Trùng Khánh, mặc cho sự thật là nhiều mục tiêu bị tóm cũng là đảng viên, những chiến dịch chống tham nhũng trước đó ít khi được công khai vì bị cho là tiềm năng làm tổn hại danh tiếng chung của đảng
Chiến dịch chống tham nhũng của Tập được nâng tầm lên quy mô quốc gia, đả những con hổ cỡ Chu Vĩnh Khang và diệt những con ruồi địa phương.
Chiến dịch cũng mài sắc lại nhiều lưỡi dao, cải thiện từ kinh nghiệm xảy ra ở Trùng Khánh
Ví dụ chiến dịch chống tham nhũng Trùng Khánh đã nhận được nhiều phản hồi tiêu cực từ công chúng do cơ bản giống một cuộc “truy lùng phù thủy” bởi vì không có áp dụng đúng mực của pháp quyền
Đây là một ấn tượng bê bối mà chiến dịch chống tham nhũng của Tập vẫn cẩn trọng tìm cách né tránh.
những điểm tuyên truyền ra công chúng vẫn nhấn mạnh rằng thủ tục đúng mực và pháp quyền đang được thực thi
Hẳn là quảng cáo và hiện thực thì không giống nhau, nhưng nhìn chung chiến dịch đã tạo hiệu ứng mong muốn
Cải cách đăng ký hộ khẩu thành phố
Gần đây đảng tuyên bố gỡ bỏ hầu hết hạn chế từng đặt lên việc nộp hồ sơ đăng ký hộ gia đình ở những thành phố lớn. Đây là một bước tiến lớn cho phép nhiều dân Tàu nghèo có thể an cư ở thành phố nơi họ làm việc.
đảng Trung Cộng vẫn nổi tiếng là thu nhặt và áp dụng rộng rãi những chính sách mà nó cho là đã mang lại hiệu quả ở những vùng nhỏ. Họ tin rằng đây là một trong những ưu việt của chế độ
Tuy đảng cảm thấy tởm lợm không muốn nhắc đến nguồn gốc của những chính sách quốc gia này, chất lượng chính sách vẫn ok